فهرست مطالب
مقدمه : 1
واژه شناسی لغوی مورچه خورت 1
وجه تسمیه مورچه خورت 2
آثار تاریخی مورچه خورت 3
اماکن مذهبی 4
کاروانسرای مورچه خورت 4
نکاتی ویژه درموردمعماری 5
سیرتحول بنا 5
کتیبه های تاریخ دار بنا 6
کاروانسرای مادرشاه مورچه خورت 6
نکاتی درباره معماری کاروانسرای مادرشاه مورچه خورت 6
رباط مورچه خورت (قلعه طالح مغربی ) 7
آوردگاه مورچه خورت 9
مقدمه :
مورچه خورت یکی از قدیمی ترین ابنیه تاریخی شمال استان اصفهان میباشد که درزمینه میراث فرهنگی شهرت جهانی داردو قدمت آن به قبل قرن چهارم میلادی برمیگردد.دهستان مورچه خورت در54کیلومتری شمال غرب اصفهان وودرکنارراه اصلی اصفهان –تهران قراردارد.دهستان مورچه خورت جزءشهرستان شاهین شهرومیمه به مرکزیت شاهین شهر میباشد.طول جغرافیایی آن 29/51درجه وعرض 06/33درجه میباشد.ارتفاع آن 1670مترازسطح دریامیباشد.دارای آب وهوای معتدل وخشک میباشد.کوه خال سفیددرچهارکیلومتری شمال غربی مورچه خورت قرارداردوهمچنین کوه پیرزه درشش کیلومتری غرب مورچه خورت قراردارد
واژه شناسی لغوی مورچه خورت
این واژه به دوگونه ودوصورت تلفظ رایج وشایع است وبرخی آن را(مورچه خوار)وبرخی (مورچه خورت)می گویندومی نویسندودر منابع مکتوب نیزچنین است . (مورچه خورت )درتقطیع بصورت (مور+چه +خورت )درمی آیدجزءاول (مور)همان مورمعروف است ، مورهمان حیوان کوچک ومورچه همان موردانه کش است .می دانیم که آریایی هابه نامگذاری دیه هاوامکنه بنام (مور)تعلق خاطر داشته اندومورچه به همین دلیل نام دیه قرارمیگیرد اما (خورت ) صورت پهلوی ماضی مطلق (خوردن است )وتبدیل (ت )به (دال )قاعده مطلوب ورایج تطورزبان میباشدونامگذار میخواهد بگویداینجا(مورچه خورده است )یا نداردیا کم دارد.اما درصورت (مورچه خوار)دوجزءنخستینبه شرح گذشت واما جزءسوم (خوار)اسم فاعل خوردن است وهمچنین به معنای خوار وزبون بنابراین درنامگذاری میخواهد بگویداینجا مورچه وجود نداردوخورده شده است ویا مورچه کم بوده است .