مبانی نظری در رابطه با مناطق آزاد تجاری
فهرست مطالب
مبانی نظری 4
در رابطه با مناطق آزاد تجاری 4
1 - تعاریف مناطق آزاد تجاری 5
تعریف دیگر 6
1 – 1- تعریف جامع از مناطق آزاد توسط بانک جهانی 7
2 پیشینه تاریخی 8
1 – 2 - آشنایی با مناطق آزاد تجاری جهان 8
2 – 2 - تاریخچه ایجاد مناطق و ینادر تجاری در ایران 11
3 -آشنایی با مناطق آزاد ایران 12
1- 3- منطقه آزاد قشم 12
2 -3- منطقه آزاد کیش 13
3 -3 -منطقه آزاد چابهار 14
4 -ویژگی‌های مناطق آزاد 15
5 –اهداف تاسیس مناطق آزاد تجاری 17
جدول (1) ترکیب مالکیت صنایع در مناطق آزاد تجاری در 13 کشور در حال توسعه – 1976 م 19
6 -سرمایه گذاری و اهداف سرمایه‌گذاران از فعالیت در مناطق آزاد 21
1 -6 –انواع سرمایه‌گذاری 21
2-6-سرمایه گذاری و اجزاء آن (investment & his Components) 22
3-6-محرک انجام پروژه‌های سرمایه گذاری 24
4-6-دلایل سرمایه گذاری 25
5-6-سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت 28
6 – 6 -تصمیمات سرمایه‌گذاری 31
7 -6 –اهمیت بودجه‌بندی سرمایه‌ای 32
8 – 6 –ریسک و عوامل سرمایه‌گذاری (محدودیت‌ها و مخاطرات سرمایه‌گذاری) 34
9-6-اهداف سرمایه گذران از فعالیت در مناطق آزاد 35
7-موانع و مشکلات صادرات کالاهای صنعتی 36
8-تأثیر صنعت بسته‌بندی در افزایش صادرات از مناطق آزاد 37
1-8- تعریف بسته‌بندی 37
2-8- تاریخچه بسته‌بندی (سابقه تاریخی) 38
3-8- اهداف عمده از بسته‌بندی کالا 39
4-8- فواید بسته‌بندی 40
9- نقش صنعت بسته‌بندی در افزایش صادرات محصولات صنعتی از طریق مناطق آزاد 40
10- نقش کانال‌های در افزایش صادرات محصولات صنعتی از طریق مناطق آزاد 42
1-10- مقدمه و تعریف توزیع 42
2-10- سیستم بازاریابی و کانال‌های توزیع 43
3-10-کانال‌های توزیع محصولات صنعتی 43
الف) تولیدکننده؛ مصرف‌کننده (استفاده کننده) 43
ب) تولیدکننده؛ تولید کننده صنعتی؛ استفاده کننده 44
ج) تولیدکننده؛ کارگزار؛ استفاده کننده 44
د) تولیدکننده؛ کارگزار؛ توزیع کننده صنعتی؛ استفاده کننده 44
4-10- معیار در انتخاب کانال‌های توزیع 45
الف) منابع و اندازه شرکت 45
ب) شدت رقابت 45
د) دامنه تولیدات 46
5-10-توزیع فیزیکی و اهداف آن 46
11- نقش فعالیت‌های ترفیعی و تشویقی در توسعه صادرات از طریق مناطق آزاد 47
1-11-2- مقدمه و تعریف 47
2-11- روش‌های ترفیع 48
3-11- اجزای ترفیع و تشویق (Elements of promotion) 49
4-11- ایجاد نمایشگاه‌ها در مناطق آزاد تجاری 50
مزایای ایجاد نمایشگاه‌ها در مناطق آزاد به طور خلاصه عبارتند از 50
12- تحقیقات انجام گرفته در مورد مناطق آزاد 51
جامعه آماری پژوهش 53
روش‌های جمع‌آوری اطلاعات 54
متغیرهای مستقل و وابسته 54
متغیر وابسته 54
مبانی نظری
در رابطه با مناطق آزاد تجاری
1 - تعاریف مناطق آزاد تجاری
هر منطقه ای که بعنوان منطقه تجارت آزاد شناخته می‌شود چیزی جدا از مفهوم تحول یافته تعریف قدیمی بندر آزاد نیست. عباراتی که بعنوان مترادف منطقه تجارت بکار برده می‌شوند.
عبارتند از
منطقه توسعه سرمایه گذاری(IPZ)
منطقه توسعه صادرات(EPZ)
منطقه تجارت خارجی(FTZ)
ناحیه تجارت آزاد(FTA)
ناحیه تجارت آزاد ناحیه محدودی است که طبق موافقت نام چند جانبه بین اعضاءشکل می‌گیرد تا بطور متقابل حقوق و عوارض گمرکی در تجارت بین اعضاء محدود یا ملغی شود. همچنین در بعضی مواقع مفهوم یکسانی از دو اصطلاح (بندر آزاد) و (منطقه تجارت آزاد) گرفته می‌شود در حالیکه این سوء برداشت ناشی از آنست که بیشتر مناطق مدرن تجارت آزاد در نزدیکی بنادر قرار دارند در حالیکه بین این دو اصطلاح نیز تفاوت ظریفی وجود دارد. یک بندر آزاد صرفا به مثابه یک مرکز برای جابجائی کالا از یک وسیله حمل بوسیله دیگر و یا به مثابه یک انبار امانی گمرکی که مبادلات تجاری بین المللی را تسهیل می‌کند، میباشد در حالیکه مناطق تجارت آزاد (اگر چه اغلب در محدوده بنادر تجارت آزاد واقع شده اند)در حقیقت مناطق صنعتی و تولیدی هستند که سواحل قرار داشته و قوانین ملی بر عملکرد آنها نظارتی ندارد .این مناطق همانند یک آهن‌ربا سرمایه‌گذاریهای خارجی را بخود جذب می‌کنند که به زبان دیگر علت وجودی آنها نیز جذب سرمایه‌گذاری های مستقیم خارجی است.
تعریف دیگر
منطقه آزاد ،منطقه ایست که با وجود اینکه در محدوده مرزهای سیاسی یک مملکت قرار دارد، لیکن خارج از محدودیت‌های گمرکی آن بوده برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد و فعالیت‌های اقتصادی نسبت به سایر مناطق کشور از تسهیلات ،تشویق‌ها و معافیت‌های بیشتری برخوردار می‌گردد.
منطقه آزاد تجاری (صنعتی )عبارتست از منطقه‌ای محدود و مشخص و گاه محصور در یک بندر یک جزیره یا یک فرودگاه است که مواد خام ف کالای نیم ساخته یا محصولات ساخته شده براساس مقررات و امتیازاتی ویژه به آنجا وارد می‌شود . مواد خام یا کالای نیمه ساخته را می‌توان تبدیل به کالای دیگر کرد و به همراه کالاهای ساخته شده دیگر طبق شرایطی مجددا صادر نمود.
1 – 1- تعریف جامع از مناطق آزاد توسط بانک جهانی
منطقه تجاری آزاد قلمرو معینی است که غالبا در داخل یا مجاورت یک بندر واقع گردیده و در آن تجارت آزاد با سایر نقاط جهان شناخته شده است، کالاها را می‌توان بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی از این منطقه به خارج یا به آن وارد نموده برای مدتی در انبار ذخیره و در صورت لزوم بسته بندی مجدد نمود .کالاهایی که از منطقه تجاری آزاد به کشور میزبان وارد می‌شوند حقوق و عوارض گمرکی مقرر را می‌پردازند . ذخیره سازی آنها در انبار منطقه تجاری آزاد ، تحویل سریع سفارشات را امکان پذیر می سازد و همزمان در بهر متعلقات حقوق و عوارض گمرکی صرفه جویی می‌شود.
مناطق تجارت آزاد علاوه بر تسهیلات فوق ، آبنیه و خدمات مورد نیاز جهت تولید (یعنی تبدیل مواد خام و کالای واسطه‌ای وارداتی به محصولات نهایی) را با هدف صدور آنها برخی اوقات جهت فروش در بازار داخلی بشرط پرداخت حقوق و پرداخت حقوق و عوارض گمرکی معمول فرا می‌نماید. از این رو منطقه آزاد تجاری ناحیه‌ای صنعتی ویژه‌ای است که نظر فیزیکی و یا اداری خارج از مرز گمرکی قرار گرفته و تولیداتش جهت‌گیری صادراتی دارند. تسهیلات این مناطق جهت جلب سرمایه‌گذاری خارجی و تسهیل استقرار آنهاست و معمولا با تشویقهای دیگر همراه است.